Czy miód się psuje – rozwiewamy wątpliwości

Miód jest znany z długowieczności i naturalnych właściwości antyseptycznych. Prawidłowo przechowywany zachowa swoje walory przez długie lata. Jednak czy miód może się zepsuć?

Być może słyszeliście o miodach odnajdywanych w czasie wykopalisk, które przetrwały tysiąclecia ukryte w szczelnych pojemnikach w grobowcach w Egipcie lub w Gruzji. Najstarszy odkryty miód został otwarty po 5500 latach! Jak to możliwe, że produkt spożywczy nadal nadawał się do spożycia po tak długim czasie? Jakie niesamowite właściwości posiada miód i co powoduje, że bez dodatku sztucznych konserwantów można przechowywać go latami? Opowiemy Wam o tym, co wpływa na długowieczność miodu, w jaki sposób przechowywać miód, aby jak najdłużej nadawał się do spożycia oraz po czym poznać, że miód jest zepsuty.

Czy miód się psuje?

Miód może ulec zepsuciu, jednak przy prawidłowym przechowywaniu i używaniu słoik miodu będzie przydatny do spożycia przez długie lata. Równie długo zachowa wszystkie właściwości odżywcze, smak i zapach. Przyjrzyjmy się zatem dobrym praktykom przechowywania miodu oraz czynnikom, które mogą wpłynąć na jego przydatność. 

Dlaczego miód jest tak długo ważny?

Miód znany jest ze swoich naturalnych właściwości antyseptycznych. Zawdzięcza je obecności nadtlenku wodoru, który zapobiega namnażaniu mikroorganizmów. Ten związek chemiczny powstaje w miodzie dzięki wysokiej zawartości enzymu pochodzącego z gruczołów ślinowych pszczół. Białko to nazywane jest inwertazą. Ten pszczeli enzym doprowadza do reakcji chemicznej, na skutek której glukoza utleniana jest do kwasu glukonowego, przy okazji uwalniając do miodu nadtlenek wodoru.

Co wpływa na przydatność miodu do spożycia?

Najważniejszymi czynnikami, które pozwalają na długie przechowywanie miodu, są temperatura, nasłonecznienie oraz poziom wilgotności wewnątrz naczynia. Najważniejszą zasadą pozwalającą na jak najdłuższe zachowanie wszystkich wartości odżywczych oraz walorów smakowych miodu, jest trzymanie go w ciemnym i chłodnym miejscu. Miód nie lubi długotrwałego nasłonecznienia, które powoduje rozkład zawartych w nim enzymów oraz przyspieszoną fermentację. 

Kolejnym czynnikiem wpływającym na przydatność miodu do spożycia jest poziom wilgotności produktu. Naturalny miód zawiera około 18% wody – zwiększenie jej stężenia, na przykład poprzez przechowywanie miodu w nieszczelnych pojemnikach, w krótkim czasie doprowadza do rozwoju pleśni lub nadmiernej fermentacji. Pamiętajcie też, aby nie wyjadać miodu ze słoika wcześniej użytą łyżką – może to doprowadzić do przedostania się do produktu bakterii z jamy ustnej oraz wilgoci pochodzącej ze śliny. Zwróćcie też uwagę na to, aby do wyjmowania miodu ze słoika używać czystych przyborów kuchennych – wszelkie zanieczyszczenia mogą doprowadzić do zepsucia miodu i znacznie skrócić jego datę przydatności do spożycia.

Proste sposoby na prawidłowe przechowywanie miodu

Istnieje kilka bardzo prostych, ale jednocześnie ważnych praktyk, które pozwalają na jak najdłuższe zachowanie wszystkich wartości odżywczych oraz smakowych miodu. Przede wszystkim ogromne znaczenie ma pojemnik, w którym znajduje się produkt. Naczynie, w którym przechowujecie miód, powinno być szklane lub ceramiczne. Takie opakowanie zapewnia doskonałą szczelność, nie powoduje przedostawania się do miodu wilgoci, barwników lub smaku, co mogłoby mieć miejsce w przypadku metalowych lub plastikowych pojemników.

Kolejnym kluczowym czynnikiem wydłużającym żywotność miodu jest utrzymywanie go w dość niskiej temperaturze. Miód przechowujcie w oddalonych od źródeł ciepła szafkach lub w spiżarce, z dala od światła słonecznego i grzejników. Zbytnie nagrzanie, do którego dojdzie poprzez narażenie miodu na działanie promieni słonecznych lub ciepła wydzielanego przez piekarnik lub kaloryfer, w krótkim czasie doprowadzi do niekorzystnych procesów chemicznych, które nie tylko pozbawią miód części wartości odżywczych, ale również znacznie skrócą jego ważność. 

Jaką ważność ma miód?

Prawidłowo przechowywany i nieotwierany miód nie posiada terminu przydatności do spożycia. O dacie ważności miodu mówimy dopiero po tym, jak zostanie on otwarty i użyty. Wyjaśnimy Wam, co oznacza data ważności na słoiku miodu oraz jak długo możecie go bezpiecznie jeść po otwarciu. 

Jak długo miód nadaje się do spożycia?

Właściwe przechowywanie zamkniętego miodu powoduje, iż zachowuje on swoje właściwości przez dziesięciolecia. Szczelnie zamknięcie słoika lub ceramicznego pojemnika oraz odpowiednie warunki termiczne powodują, że miód będzie zdrowy i smaczny aż do momentu otwarcia. Wraz z upływem lat produkt zmieni swoją konsystencję w wyniku naturalnego procesu krystalizacji, jednak nadal będzie zawierał bogactwo składników odżywczych, w tym węglowodanów, minerałów, enzymów, aminokwasów oraz przeciwutleniaczy. 

Data ważności miodu od otwarcia – co oznacza?

Zgodnie z polskim prawem, każdy produkt spożywczy musi posiadać wyznaczoną konkretną datę przydatności do spożycia. W przypadku miodów naturalnych okres ten wynosi 3 lata. Nie oznacza to jednak, że po upływie tego czasu będziecie musieli wyrzucić swój miód. O ile nie nosi on oznak pleśni bądź fermentacji, o których opowiemy w kolejnej części wpisu, Wasz miód jest nadal przydatny do spożycia i możecie cieszyć się jego prozdrowotnymi właściwościami i smakiem.   

Jak poznać, że miód może być zepsuty – wszystko, co musicie wiedzieć

Mimo że miód jest uznawany za najbardziej długowieczny produkt spożywczy, niekiedy zdarza się, iż w wyniku nieprawidłowego przechowywania i używania lub niedostatecznej filtracji może dojść do jego zepsucia. Po czym poznać, że miód już nie nadaje się do jedzenia? Oto przykłady, które pozwolą Wam uniknąć zjedzenia nieprzydatnego do spożycia miodu. 

Sfermentowany miód – oznaki

Najbardziej charakterystyczną cechą sfermentowanego miodu jest jego zapach. Poczujecie go od razu po otwarciu słoika. W woni wyczujecie typowy drożdżowy zapach, podobny do tego, który towarzyszy rosnącemu ciastu drożdżowemu. Sfermentowany miód posiada również ostry, kwaśno-gorzki posmak, który oznacza, że produkt nie nadaje się już do spożycia na surowo. W większości fermentujących miodów da się wyczuć smak i zapach octu – dzieje się tak w wyniku wytrącania się w jego składzie kwasu octowego. Kolejną oznaką nadmiaru drożdży w miodzie jest gęsta piana na jego powierzchni oraz widoczne pęcherzyki powietrza, świadczące o intensywnej pracy szczepów grzybów.

Pleśń na miodzie – po czym ją poznać?

Pleśń na powierzchni miodu tworzy typowe zielono – białe plamki, które spotykamy na innych produktach spożywczych, takich jak jogurt, chleb, czy żółty ser. Często towarzyszy im również lekko kwaśny zapach i ogólne zmętnienie miodu. Taki produkt należy natychmiast wyrzucić, ponieważ zawarte w nim grzyby mogą spowodować poważne zatrucie pokarmowe. Usunięcie wierzchniej warstwy miodu z widocznymi plamkami pleśni nie spowoduje, że będzie on przydatny do spożycia, nawet po zagotowaniu. Zarodniki grzybów są w takim przypadku obecne w całym produkcie i pod żadnym pozorem nie należy go jeść.

Biała pianka na miodzie

Niekiedy na powierzchni miodu napotkacie na cienką warstwę białej pianki. Nie martwcie się jednak – jest to całkowicie naturalne zjawisko i nie oznacza, że Wasz miód nie nadaje się już do spożycia. Drobne pęcherzyki powietrza dostają się do miodu podczas jego filtracji, mającej na celu usunięcie resztek wosku pochodzącego z plastrów oraz innych drobnych zanieczyszczeń. Pod wpływem grawitacji cięższe cząsteczki miodu opadają na dno słoika, podczas gdy powietrze przedostaje się na jego powierzchnię.  

Jak już wiecie, w pewnych okolicznościach miód może ulec zepsuciu, jednak prawidłowo przechowywany zachowa swoje walory przez długie lata. Trzymany w odpowiednich warunkach nie straci swoich właściwości zdrowotnych ani smakowych. Mimo zmiany konsystencji, koloru lub pojawienia się warstwy białej pianki na powierzchni, nadal będzie nadawał się do spożycia.